Als onderdeel van de wetenschappelijke verzameling tropische hout- en plantensoorten stonden de houtmonsters ter beschikking aan wetenschappers en bedrijven. Ze verschaften informatie over de eigenschappen, herkomst en mogelijke toepassingen van elke houtsoort.
Het Houtkabinet toont de verwevenheid van wetenschap en handel in de koloniale tijd en is een tastbaar symbool voor de exploitatie van natuurlijke rijkdommen overzee. Ontbossing en extractie werden destijds gezien als vormen van ontwikkeling en verbetering, maar legden deze systemen niet ook de basis voor de hedendaagse planetaire problematiek? Sinds vele jaren is de collectie naturalia bij Naturalis in Leiden ondergebracht. Hier, in het KIT, zijn alleen nog de dubbele houtmonsters uit de xylotheek aanwezig.